Circulariteit in de bouw

Circulair asfalt

Dura Vermeer

Laatst gewijzigd op 1 november 2021

Circulair bouwen wordt steeds belangrijker in de grond-, weg- en waterbouwsector (GWW). GWW-bedrijf Dura Vermeer gebruikt innovatieve asfaltmengsels waarin het aandeel van secundair materiaal steeds groter wordt. Ook onderzoekt het bedrijf de ontwikkeling van duurzame asfaltproducten en toepassing van as-a-serviceconcepten voor wegen, zoals bij de N739 in Overijssel en de N279 in Noord-Brabant. Om kennis en draagvlak voor duurzaam en circulair werken te bevorderen, heeft het bedrijf een intern programma ontwikkeld met als motto ‘Duurzaam zien, handelen, leren.’

Bergen met vermalen asfalt en een fabriek op de achtergrond.
Productielocatie circulair asfalt

Circulair asfalt

Vrijkomend asfalt wordt in de wegenbouwsector in principe altijd hergebruikt. Er vinden continu laboratoriumonderzoek en pilots plaats om nieuwe, duurzame asfaltproducten te ontwikkelen en te testen. Al meer dan tien jaar worden er asfaltmengsels ontwikkeld die op een of andere manier duurzaam zijn. Mengsels met een langere levensduur, hogere stabiliteit of lagere temperatuur dragen allemaal bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen voor 2030. Doelstelling van Dura Vermeer is in 2030 volledige circulariteit te bereiken en het gebruik van primair materiaal in asfalt tot een minimum te reduceren. Samenwerkingen tussen opdrachtgevers en asfaltproducenten zorgen voor een versnelling in deze circulaire ontwikkeling.

Asfaltlaboratorium op de productielocatie voor circulair asfalt
Asfaltlaboratorium op de productielocatie voor circulair asfalt

Van oude daken naar nieuwe wegen

Naast duurzame asfaltmengsels investeert Dura Vermeer in de ontwikkeling van nieuwe toepassingen in asfalt. Zo is het bedrijf een samenwerking aangegaan met de startup Roof2Road die bitumen van dakbedekking inzamelt en hergebruikt voor de productie van nieuw asfalt. De kwaliteit van het asfalt verbetert door de hoogwaardige eigenschappen van het gemodificeerde bitumen van de dakbedekking. Van dak naar wegdek levert Vermeer direct milieuwinst op. Door bij de productie groene energie te gebruiken met een lagere temperatuur is ook de CO2-emissie bij de productie volgens Dura Vermeer aanzienlijk lager.

Een rol bitum op een nieuw geasfalteerde weg
Foto Dura Vermeer
Bitumen dakbedekking: eerst toegepast op het dak, daarna gerecycled in de weg

Eerste 100% circulaire asfaltmengsel

Belangrijke aanleiding voor de ontwikkeling van circulair asfalt vormde voor het bedrijf de toenemende schaarste aan grind, zand en bitumen. In Nederland worden vrijwel geen concessies meer verleend om grind en zand af te graven. Bij bitumen speelt iets anders, het is een restproduct van olieraffinage, en aangezien de raffinage steeds beter wordt, wordt bitumen een steeds schaarser product. Tegen die achtergrond lopen er bij Dura Vermeer labonderzoek en pilots voor de ontwikkeling van een 100% circulair asfaltmengsel zonder toevoeging van primair materiaal. Haarlemmermeer gaat als eerste gemeente het nieuwe 100% circulaire asfaltmengsel in de praktijk toepassen. In overleg met de gemeente is een proefvak aangewezen in Zwanenburg waar Dura Vermeer al werkt aan de reconstructie van de weg en asfaltverharding.

Een asfalteermachine die bezig is om een weg te asfalteren
Foto Dura Vermeer
Asfalteren met circulair asfalt

Infastructuur as-a-service

Dura Vermeer is initiatiefnemer van een partnerprogramma om samen met overheden circulaire producten en modellen te ontwikkelen en te testen. In ‘De Circulaire Weg’ participeert het bedrijf samen met de provincies Overijssel, Noord-Holland en Noord-Brabant, gemeenten als Amersfoort, Amsterdam en Utrecht en verschillende kennis- en marktpartijen, zoals TU Delft en ABNAMRO. Het programma richt zich op het concept van ‘infrastructuur as-a-service’. Bij infrastructuur as-a service blijft Dura Vermeer eigenaar van de materialen van de weg en is het bedrijf voor een langere periode verantwoordelijk voor beheer en onderhoud, zoals bij de N739 bij Hengelo in Overijssel. Zo wordt bijvoorbeeld gekozen voor de toepassing van duurzame asfaltmengsels, met als doel een hogere restwaarde van materialen te genereren om deze te kunnen behouden voor de kringloop. Na afloop van de onderhoudsperiode kan het contract worden verlengd. Of kan de overheid als eigenaar van de weg het gebruikte materiaal overnemen dan wel teruggeven aan de bouwer.

Een foto van een kruispunt in de N739 bij Hengelo.
De 'Circulaire weg' N793 bij Hengelo

Duurzaam ondernemen

Dura Vermeer was een van de eerste GWW-bedrijven die zich in de jaren negentig positioneerde als infraondernemer, door niet alleen de aanleg van infrastructuur maar ook beheer en onderhoud te verzorgen. Tegenwoordig gaat het bedrijf nog een stap verder door het as-a-service-concept aan te bieden waardoor Dura Vermeer er nog veel meer dan vroeger belang bij heeft optimale kwaliteit te behouden. Als eigenaar van de materialen is het van belang een restwaarde te houden aan het eind van de levenscyclus zodat materialen kunnen worden hergebruikt.

Interne kennis en draagvlak ontwikkelen

‘Zien, handelen, leren’ is het motto van een intern programma van Dura Vermeer om bij medewerkers het bewustzijn te vergroten over duurzaam en circulair werken en produceren. Alle medewerkers van de divisie Infra volgen eendaagse workshops om kennis op te doen over proactief duurzaam handelen. Bewust is gekozen voor het opleiden van eigen medewerkers tot trainers, die weer anderen als trainer opleiden, zodat de kennis van duurzaam en circulair werken zich als een olievlek door het hele bedrijf verspreidt en over de volle breedte bij productontwikkeling of aanbestedingen ingezet kan worden.

Alle beeldverhalen

  • Door middel van innovatieve asfaltmengsels vergroot grond-, weg- en waterbedrijf Dura Vermeer het aandeel secundair materiaal bij de aanleg en het onderhoud van wegen. Het bedrijf richt zich ook op infrastructuur ‘as a service’, door eigenaar te blijven van het materiaal en voor langere tijd verantwoordelijk te blijven voor beheer en onderhoud.
  • De Rutte Groep uit Amsterdam benut beton uit sloopgebouwen, door de cementfractie er uit te halen en als ‘Freement’ in de markt te zetten, bruikbaar voor nieuw beton. Het bedrijf is ook initiatiefnemer en eigenaar van City Barging, dat zich richt op elektrisch vervoer van bouwmaterialen over het water in Amsterdam.
  • Op de plek van de voormalige Amsterdamse Bijlmerbajes komen 1.350 woningen in alle categorieën, van sociale woningbouw tot exclusieve appartementen. Circulair bouwen is een uitgangspunt voor dit project. Van de oude gevangenis wordt 98 procent van de materialen gerecycled.
  • Het Rotterdamse bedrijf Superuse Studios wil grondstoffengebruik minimaliseren door zoveel mogelijk bestaande bouwmaterialen te hergebruiken. Daarvoor heeft het de Oogstkaart geïntroduceerd, een circulaire marktplaats voor oude materialen en grondstoffen, en de Pulsapp, een tool om grondstoffen- en afvalstromen te inventariseren.
  • Alliander liet zijn kantoren in Arnhem en Duiven renoveren tot circulaire en energie-neutrale bedrijfsruimten. Het energienetwerkbedrijf nam daarvoor een consortium van partijen in de arm, zoals architecten, bouwers, vastgoedbeheerders en installateurs.
  • New Horizon Urban Mining uit Geertruidenberg werkt samen met marktpartijen om bouwdelen en materialen die vrijkomen bij sloopprojecten te ontmantelen en een nieuwe bestemming te geven. Niet recyclen maar upcyclen, is het motto.
  • Rigo Verffabriek recyclet oude muurverf en produceert eigen lijnolieverf, een product op basis van vlas. Lijnolieverf is niet gemaakt van aardolie zoals veel verven, maar is gemaakt van biogrondstoffen. Het past daarom bij een circulaire economie waarin fossiele grondstoffen vervangen worden door biogrondstoffen.
  • Marker Wadden is een initiatief van Vereniging Natuurmonumenten, met als doel de natuur in het Markermeer te herstellen en daarmee een nieuwe biotoop te maken voor vogels, planten en onderwaternatuur. Op de jonge eilanden staan er voor de bezoekers houten gebouwen die modulair en circulair ontworpen zijn.
  • Het Hengelose bedrijf Alkondor is gespecialiseerd in aluminimum gevelconstructies voor de woning- en utiliteitsbouw. Het bedrijf heeft het concept ontwikkeld van de circulaire gevel ‘as-a-service’; gedurende de levensduur blijft het betrokken bij beheer en onderhoud van de gevel. Daarbij wordt secundair aluminium uit restmateriaal maximaal hergebruikt.